Σε λίγες ημέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από την άφιξή μου στην νεοσύστατη Ιερά Επισκοπή Μπραζαβίλ και Γκαμπόν. Ένας χρόνος μαθητείας στις αρχές και τις νοοτροπίες των κονγκολέζων αδελφών, ένας χρόνος αγωνίας για την πνευματική πρόοδό τους σύμφωνα με την ορθόδοξη διδασκαλία και παράδοση, ένας χρόνος εξαντλητικής έντασης για την – σύμφωνα με τους Ιερούς Κανόνες, τις Πατριαρχικές Διατάξεις της Δευτεροθρόνου Εκκλησίας των Αλεξανδρέων και τη νομοθεσία των χωρών του Κονγκό-Μπραζαβίλ και της Γκαμπόν- διοικητική ανασυγκρότηση της Επισκοπής.
Συνάντηση με τους Ορθόδοξους Πυγμαίους
Τούτο τον χρόνο βίωσα τα εντονότερα συναισθήματα της ζωής μου και τον μυστικό τρόπο των απαντήσεων του Θεού στα μύχια της ψυχής. Κυριαρχεί στην σκέψη η πρώτη συνάντηση με τους ορθοδόξους Πυγμαίους στα βόρεια του Κονγκό. Ένας λαός πανάρχαιος που ζει στα τροπικά δάση με ό,τι η φύση τού προσφέρει, πηγαία ευγενής και καλοκάγαθος. Όταν τους συνάντησα για πρώτη φορά, δε μου μίλησαν ούτε για προβλήματα, ούτε για μελλοντικούς σχεδιασμούς. Βιώνουν εμπράκτως το διαρκές παρόν του εκκλησιολογικού χρόνου, χωρίς σχεδιασμούς για το αύριο. Και δεν παρέλειψαν να μνημονεύσουν την φιλευσπλαχνία και την αμέριστη αγάπη των ορθοδόξων Ελλήνων που γνώρισαν μέσα από την Ορθοδοξία, όπως αυτή εκφράσθηκε διά της Αδελφότητος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής, που προσέφερε το ποσό των 7.380 ευρώ για την αγορά των πολυτίμων ειδών πρώτης ανάγκης στις δύσκολες συνθήκες διαβίωσής τους στα δάση. Τσεκούρια, μαχαίρια, λίμες για να ακονίζουν τα εργαλεία τους και μαγειρικά σκεύη ήταν αυτά που οι ίδιοι προέκριναν ως απαραίτητα. Με αυτό το ποσό καλύφθηκαν επίσης το ετήσιο μίσθωμα της μικρής οικίας που χρησιμοποιείται ως προσωρινός «Ναός» για τις λειτουργικές ανάγκες τους, καθώς και η μηναία οικονομική ενίσχυση του πεπαιδευμένου Εφημερίου, π. Σεργίου Mabelemo.
Με συγκίνηση θυμάμαι τις βαπτίσεις στις όχθες του γαλήνιου ποταμού Oubangui. Μία πιρόγα απετέλεσε την εξέδρα απ’ όπου τέλεσα τις βαπτίσεις των νεοφωτίστων, δοξολογώντας τον Πανάγαθο Θεό για την πρωτοχριστιανική εμπειρία που βίωνα.
Έξι μήνες αργότερα, ο Φιλεύσπλαχνος Θεός μίλησε στην καρδιά άγνωστης και σε μένα δωρήτριας και την ημέρα των Εισοδίων της Θεοτόκου, ημέρα της πρώτης επετείου της αρχιερατικής εκλογής μου, κατέθεσα με τρεμάμενα χέρια τον θεμέλιο λίθο του πρώτου Ορθοδόξου Ναού των Τιμίου Προδρόμου και Αγίου Νικολάου, για να καταστεί τηλαυγής πνευματικός φάρος που θα φωτίσει το βόρειο Κονγκό.
Στο Ορφανοτροφείο «Άγιος Ευστάθιος»
Οι βιοτικές ανάγκες, η ζωή, ο θάνατος, η χαρά, ο χορός και το τραγούδι είναι αλληλένδετα στην Αφρική. Οι κάτοικοί της γνωρίζουν να διαχειρίζονται τις εκ διαμέτρου αντίθετες καταστάσεις της καθημερινότητάς τους. Όταν όμως έχεις την ευθύνη μικρών ορφανών παιδιών, τα πράγματα γίνονται πιο σοβαρά. Στις παιδικές αυτές ψυχούλες η τροφή, τα ρούχα, τα παπούτσια, τα φάρμακα, τα σχολικά τετράδια, τα παιχνίδια είναι εξίσου σημαντικά, όσο και η χριστιανική κατάρτιση και η σωστή διαπαιδαγώγησή. Ως άγαμος κληρικός ομολογώ πως δεν γνώριζα ότι αναλαμβάνοντας την ευθύνη του Ορφανοτροφείου της Επισκοπής «Άγιος Ευστάθιος» θα γινόμουν ο πατέρας 25 αγοριών ηλικίας 5-17 ετών, που έχουν τις ίδιες ακριβώς ανάγκες, υλικές, ψυχικές και πνευματικές, με όλα τα άλλα παιδιά του κόσμου. Τώρα πια καταλαβαίνω πως πρέπει να γίνω παιδί με το μικρό παιδί και έφηβος δίπλα στον έφηβο, μα ταυτόχρονα να παραμείνω ποιμένας γι’ αυτά και υπεύθυνος συντονιστής και εργοδότης του δωδεκαμελούς προσωπικού που τα φροντίζει. Πέραν του ψυχικού σθένους, χρειάζονται οπωσδήποτε και χρήματα. Χρήματα για ρούχα, τρόφιμα, μισθούς, ασφαλιστικές εισφορές… Όμως και πάλι οι φιλάνθρωποι αδελφοί μας μέσα από την Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής ήλθαν ως συγκυρηναίοι, προσθέτοντας συνολικώς το ποσό των 8.000 ευρώ στα χρήματα που χρειάσθηκε αυτή η «φωλιά αγάπης» κατά τον παρελθόντα χρόνο.
Υλική και πνευματική αναδιοργάνωση
Μιλώντας – αναγκαστικά και άχαρα – για την εξεύρεση των αναγκαίων χρηματικών ποσών σε χρόνους δίσεκτους για την φιλτάτη πατρίδα μας, έγινε πλέον κατανοητό σε όλους εμάς εδώ, στο Κονγκό, ότι πρέπει να αναζητήσουμε πόρους μέσα στην ίδια τη χώρα. Και για να συμβεί τούτο πρέπει να γίνουν πολλές νομικής φύσεως ενέργειες, ατελείωτες και χρονοβόρες διαδικασίες για την διασφάλιση πηγών που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την μελλοντική λειτουργία της Επισκοπής. Πάμπολλες οι πτήσεις προς την πρωτεύουσα Μπραζαβίλ για συναντήσεις με αρμοδίους, ποικίλα προσκόμματα, πολύπλοκες οι νομοθεσίες των πρώην γαλλικών αποικιών, απογοητεύσεις, εντάσεις…
Κι αφού νοερά βρισκόμαστε στην όμορφη πόλη του Μπραζαβίλ, αξίζει η αναφορά στο πρωτόγνωρο για τους πιστούς γεγονός του αγιασμού των υδάτων, κατά την ημέρα των Θεοφανείων, που πρώτη φορά τελέσθηκε φέτος διά της καταδύσεως του Τιμίου Σταυρού στα ορμητικά νερά του ποταμού Κονγκό.
Είναι πολλά ακόμη τα γεγονότα, οι αγωνίες και οι χαρές που έλαβαν χώρα κατά το παρελθόν έτος. Η διαρκής κατάρτιση των ιερέων, η εξεύρεση υγιών πνευματικώς υποψηφίων κληρικών, η ποιμαντική και διοικητική ανασυγκρότηση των εννέα Ενοριών, η αναδιοργάνωση του Ραδιοφωνικού Σταθμού «Φωνή της Ορθοδοξίας», η εύρυθμη και σύννομη λειτουργία των ορθοδόξων εκπαιδευτηρίων μας με τους 289 μαθητές και τους 26 εκπαιδευτικούς, το σημαντικότατο για τη ενεργοποίηση της νεολαίας «1ο Συνέδριο Ορθοδόξων Νέων», η συνδρομή των εμπεριστάτων, τα ανείπωτα συναισθήματα κατά την πρώτη χειροτονία που τέλεσα του π. Παύλου Diafouka.
Πρόσφατο γεγονός η ποιμαντική επίσκεψη στη Γκαμπόν. Η Ορθοδοξία ξεκινά, χάριτι Θεού, τα πρώτα βήματά της και εκεί. Χρειάζονται πολλά: ο πρώτος ορθόδοξος Ναός, ο πρώτος γκαμπονέζος κληρικός, η συγκρότηση της πρώτης κοινότητας…
Η ιστορία δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία αλληλουχία γεγονότων. Η ιστορία της τοπικής Εκκλησίας του Κονγκό ξεκίνησε μόλις προ 30ετίας. Ο πρώτος ορθόδοξος κονγκολέζος και μετέπειτα πρώτος ιερέας, ο μακαριστός Floribert Tchizibou, έριξε το σπόρο της Ορθοδοξίας. Ζουν ακόμη οι πιστοί που έλαβαν το βάπτισμα από τα χέρια του. Ο Σεβ. Μητροπολίτης πρώην Κεντρώας Αφρικής, νυν Πενταπόλεως κ. Ιγνάτιος, με πρωτεργάτη του τον π. Θεολόγο Χρυσανθακόπουλο, που περάτωσε καλλικάρπως την ιεραποστολική του διακονία σε τούτη τη γωνιά της αφρικανικής γης, έδωσαν ώθηση μεγάλη στην προαγωγή της τοπικής Εκκλησίας. Και ο πολύπειρος ιεραπόστολος της Αφρικής, ο Πατριάρχης της Αφρικής, ο Πατέρας, Διδάσκαλος και Ευεργέτης μου Μακαριώτατος κ.κ. Θεόδωρος Β’ με την ομόφωνη απόφαση της Αγίας και Ιεράς Συνόδου του παλαίφατου Πατριαρχείου μας, έκριναν ότι τούτη η Εκκλησία ωρίμασε πνευματικά για να καταστεί πλέον Επισκοπή και να αποκτήσει τον πρώτο δικό της Ποιμενάρχη.
Όταν με ρωτούσαν σα μικρό παιδί «τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;», απαντούσα «ιερέας». Αυτό όμως, που ποτέ δεν είχα φαντασθεί, ήταν η σταυροαναστάσιμη αρχιερατική διακονία στον αφρικανικό Ισημερινό και οι συγκλονιστικές εμπειρίες που η διακονία αυτή εμπεριέχει!
Ο Μπραζαβίλ & Γκαμπόν Παντελεήμων
http://ierapostoles.gr/?p=5276
It is almost a year since my arrival at the newly established Holy Diocese of Brazzaville and Gabon. A year of apprenticeship in the principles and mentality of the Congolese brothers, a year of anxiety for their spiritual progress – always in accordance with the Orthodox teaching and tradition, a year of exhaustive tension for the administrative reconstitution of the Diocese- according to the Holy Canons, the Patriarchal Clauses of the Second Throne Church of Alexandria and the legislation of the republics of the Congo-Brazzaville and Gabon.
Meeting with the Orthodox Pygmies
This year I experienced the most intense feelings in my life and the secret way of God’s answering in the innermost recesses of the soul. The first meeting with the Orthodox Pygmies in North Congo is what dominates my thinking. A very old tribe that lives in the rainforests on anything nature can offer, inherently noble and good-hearted. When I first met them, they did not talk to me either about problems or future plans. They experience in practice the constant present of the ecclesiastical time, without planning for tomorrow. They did not fail to mention the benevolence and undivided love of the Orthodox Greeks who they came to know through Orthodoxy, the way this was expressed through the Orthodox Missionary Fraternity, which offered the amount of 7,380 euros for the purchase of valuable primary necessities for their difficult living conditions in the woods. Axes, knives, files in order to grind their tools, and also cooking utensils were those items that they chose in advance as absolutely necessary. This amount also helped cover the annual rental for the small house that is used as a temporary “Church” for their operational needs as well as the monthly stipend of the trained Parish priest, Fr Sergio Mabelemo.
braz1
It is with emotion that I remember the christenings on the banks of the serene river Oubangui. A pirogue was the stand from where I performed the baptism of the neophytes, glorifying the Most Gracious God for the early Christian experience I was living.
Six months later, the Benevolent God spoke in the heart of an anonymous donor, unknown to me as well, and on the Feast of the Presentation of the Theotokos, anniversary of my first Episcopal election, It was with trembling hands that I laid the foundation stone of the first Orthodox Church of John the Theologian and Saint Nicholas, so that it would light up North Congo like a far-shining spiritual lighthouse.
At “Saint Efstathios Orphanage”
The living concerns, life, death, joy, dancing and singing are interrelated in Africa. Its inhabitants know how to deal with the totally different situations of their daily routine. However, when one is responsible for little orphaned children, things become more serious. To these pure souls food, clothes, shoes, medicine, school stuff, toys, are as important as Christian catechesis and proper upbringing. Being a celibate cleric myself, I have to admit I was not aware of the fact that being in charge of the Episcopal “Saint Efstathios” Orphanage involved parenting 25 boys aged 5-17, who have exactly the same needs, material as well as emotional and spiritual, with all the other children in the world. Now I understand that I must be a child with the toddler and an adolescent with the adolescent, but at the same time I must remain their spiritual shepherd, coordinator and employer of the twelve–member-staff that looks after them. Apart from moral strength, what is definitely needed is money, too. Money for clothing, food, wages, social security contributions… Again, our charitable brothers lent a helping hand through the Orthodox Missionary Fraternity by contributing with another 8,000 euros to this “home of love” during the last year.
braz2
Material and spiritual reorganization
Having to talk about finding the funds required at such difficult times for our dearest country, is something that made all of us here in Congo well aware of the need to look for resources within the country itself. This can only be achieved by means of numerous legal acts, endless and time-consuming procedures for the safeguarding of resources that could sustain and support the future operation of the Diocese. There have been a large number of flights to the capital city of Brazzaville for meetings with the appropriate authorities, various obstacles on the way, complex legislation of the former French colonies, plenty of disappointments and tension…
And since mentally we are in the beautiful city of Brazzaville, it is worth mentioning the totally new for the believers experience of the blessing of the waters on the Epiphany Day, which was first conducted with the immersion of the Precious Cross into the rushing waters of the River Congo.
There are plenty of events, concerns and joys that have taken place since last year. The constant training of the priests, the finding of spiritually healthy clergy candidates, the pastoral and administrative reconstitution of the nine Parishes, the reorganization of the Radio Station “the Voice of Orthodoxy”, the smooth and lawful functioning of our Orthodox Schools with the 289 students and the 26 teachers, the utterly important for the activation of the young “Orthodox Youth Convention”, the subscription of the people in need, the ineffable feelings during the first ordination which I performed, that of fr Paul Diafouka.
braz4A recent event was the pastoral visit to Gabon. By the Grace of God, Orthodoxy takes its first steps there as well. A lot of things are needed: the first Orthodox Church, the first Gabonese cleric, the establishment of the first community…
History is nothing but a “sequence of events”. The history of the local Church of the Congo only started 30 years ago. The first Orthodox Congolese and later first priest, the late Floribert Tchizibou, sowed the seeds of Orthodoxy. The faithful who were baptized by his own hands are still alive.
The Most Reverend Metropolitan Ignatius of Pentapolis and former Central Africa, having Fr Theologos Chrysanthakopoulos as his prime mover, who completed fruitfully his missionary ministry in this corner of the African land, gave a big boost to the advancement of the local Church. And the highly experienced missionary of Africa, its Patriarch, my Father, Master and Benefactor, His Beatitude Theodore II, with the unanimous decision of the Holy Synod of our far-famed Patriarchate, decided that this Church grew mature enough to become a Diocese and have its first own Shepherd.
When I was a little kid and people asked me “what will you be when you grow up?”, I would answer “a priest”. What I could never even conceive of though, was the cross and resurrection prelatic ministry in the African Equator and the thrilling experiences that this ministry involves!
Panteleimon of Brazzaville and Gabon
http://orthodoxmission.org.gr/2014/02/congo-brazzaville-a-year-of-ministry-on-the-african-equator/
ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ 