Κείμενο Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Χρυσόπουλος
Ενενήντα και ένα χρόνια πίσω στον χρόνο, απέναντι στον τόπο, στην Σμύρνη την πριγκίπισσα της Μικρασίας που χάνει την δόξα της και το κλέος της σε λίγες ημέρες μόνο.- Η θηριωδία έδωσε την θέση της στο μαρτύριο,
– ή κτηνωδία στην φυγή και
– ή αγριότητα στον οδυρμό.
– ή κτηνωδία στην φυγή και
– ή αγριότητα στον οδυρμό.
Γυναικόπαιδα και γέροντες η ενσάρκωση της προσφυγιάς. Τα καράβια στο λιμάνι η μόνη διαφυγή, ποιος όμως θα πρωτοσωθεί ; Αμέτρητο το πλήθος, λίγα τα μέσα. Η φωτιά καίει περιουσίες, μα περισσότερο καίει καρδιές, όχι όμως αναμνήσεις, παρελθόν, συναισθήματα, έθιμα.
Πεισματική και πραγματική είναι η άρνησή μας να υποκύψουμε στην λήθη των γεγονότων. Η οποιαδήποτε διαπραγμάτευση, για χάρη της καλής γειτνίασης, θα αποβεί σε ταφόπλακα της ιστορίας και θα είναι πολύ βαριά και απ’ αυτή των μαρτύρων της μικρασιατικής καταστροφής. Θα συνιστά προδοσία και λιποταξία από την μνήμη και την τιμή.
ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ 